-
1 προ-έχω
προ-έχω, zsgzn προὔχω (s. ἔχω), 11 vorhaben, vorhalten, bes. zum Schutz, τὴν ἀσπίδα τῆς κωλῆς προέχων, Ar. Nubb. 989, u. ä. Sp.; τὼ χεῖρε προέχων, die Hände vorhaltend, Xen. Cyr. 2, 3, 10; u. so im med., προὔχοντο ἑκάστοϑι ἐννέα ταυρους, sie hatten neun Stiere vor sich, Od. 3, 8; vgl. Her. 2, 42 κριὸν ἐκδείραντα προέχεσϑαι τὴν κεφαλήν; u. in tmesi, πρὸ δὲ δούρατ' ἔχοντο, Il. 15, 355, sie streckten die Speere vor sich hin; übertr., σὺ μὲν τάδ' ἂν προὔχοιο, Soph. Ant. 80, vorschützen, προφασίζεσϑαι, Hesych.; vgl. Thuc. 1, 140; – voraushaben, τινός, vor Einem, οὔποτ' ἔκ γ' ἐμοῠ τιμὴν προέξουσ' οἱ κακοὶ τῶν ἐνδίκων, Soph. Ant. 208, Ehre vor den Gerechten voraushaben; vgl. Xen. οὐδὲν ἡμεῖς ὑμῶν προέξομεν, Cyr. 2, 1, 16; – auch von der Zeit, voraus, früher haben, Her. 9, 4; – fernhalten, dah. med. von sich fern halten, προὐσχόμην σε, ich hielt dich ab, ein Kind, das seine Nothdurft noch nicht allein verrichten kann, Ar. Nubb. 1386; – vorwärtsbringen, fördern, οὔ τι προέχει, es bringt nicht weiter, hilft Nichts, Her. 9, 27. – 2) intrans., hervorragen, hervortreten; ὅϑ' ἀκροτάτη πρόεχ' ἀκτή, Od. 12, 11, vgl. 10, 90. 24, 82, wie ἠϊόνες 6, 138; πύργῳ ἔπι προὔχοντι, Il. 22, 97; ἐπὶ προὔχοντι μελάϑρῳ, Od. 19, 544, τῇ κεφαλῇ, Xen. Cyr. 4, 3, 16; τὸ προέχον τῆς ἐμβολῆς, Thuc. 2, 76. Auch im Lauf der erste, vorderste sein, den Vorsprung haben, Il. 23, 325. 413; vgl. προέχων τῶν ἄλλων, Her. 9, 22; u. vom Range, δήμου προὔχουσιν, sie haben den Vorrang vor dem Volke, sind die Angesehensten im Volke, H. h. Cer. 1, 151; τέχνα γὰρ τέχνας ἑτέρας προὔχει, übertrifft sie, Soph. Phil. 138, τῇ δ' ἐπιστήμῃ σύ μου προὔχοις τάχ' ἄν, O. R. 1116; u. in Prosa, gew. τινός τινι, Einen worin, Her. 1, 1. 32. 2, 136. 3, 82. 9, 22; δυνάμει προὔχοντες, Thuc. 1, 18, u. öfter; τὸν προέχοντα εἴκοσιν ἡλικίας ἔτεσιν, Plat. Legg. IX, 879 c, vgl. Rep. VI, 484 d; Xen. vrbdt es auch mit dem accus. der Person, ἑνὶ μόνῳ προέχουσιν ἡμᾶς οἱ ἱππεῖς, An. 3, 2, 19; Folgde; ὁ δανειζόμενος ἐν παντὶ προέχει ἡμῶν, Dem. 56, 1; τῇ εὐχερείᾳ καὶ τόλμῃ προεῖχον οἱ μισϑοφόροι, Pol. 15, 13, 1; Ggstz von λείπεσϑαι, Plut. Nic. 3; ἐκείνων μεγέϑει τοσοῠτον προὔχει, Luc. musc. enc. 1; auch προέχειν κατὰ σοφίαν, amor. 30, u. absolut, οἱ προὔχοντες, die Ersten, Angesehenen, Scyth. 10; Harmon. 2, u. a. Sp. – Bei Hom. durchgängig und auch sonst häufig ist die zusammengezogene Form προὔχω; nur wo das Augment stehen sollte, wird πρόεχε statt προεῖχε geschrieben, nicht προὖχε, Od. 12, 11. – Vgl. noch προΐσχω.
-
2 προέχω
προέχω, [var] contr. [full] προὔχω, as always in Hom., exc. Od.12.11 (v. infr. B), also in S. and Th.: [tense] fut. προέξω: [tense] aor. προέσχον, [voice] Med. προεσχόμην, προὐσχόμην, cf. προΐσχω:—A hold before,τὴν ἀσπίδα τῆς κωλῆς Ar.Nu. 989
; esp. so as to protect another,τὼ χεῖρε π. X.Cyr.2.3.10
:—[voice] Med., hold before oneself, ; hold out before one,πρὸ δούρατ' ἔχοντο Il.17.355
, cf. Hdt.2.42; προὐσχόμην σε held you out as a child (to do your needs), Ar.Nu. 1385.2 metaph. in [voice] Med., put forward as a pretext,τάδ' ἂν προὔχοιο S.Ant.80
; ὅπερ μάλιστα προὔχονται εἰ καθαιρεθείη, μὴ ἂν γίγνεσθαι τὸν πόλεμον the cancellation of which is the chief consideration in return for which they pretend that war would not occur, Th.1.140.II to be possessed or informed of a thing beforehand,π. τῶν Ἀθηναίων οὐ φιλίας γνώμας Hdt.9.4
, cf. D.S.31.27, D.C. 43.3.2 have before, ἃ προεῖχεν μισθῷ ὁ.. Πτολεμαῖος had hitherto on lease, BGU889.9 (ii A.D.), cf. Sammelb.5672.5 (ii A.D.), etc.; εἰς τοῦτο ὑπολόγησον ὃ προέχουσι what they have already received, PPetr.2p.32(iii B.C.): abs., ὁ προέχων the first recipient, Arist.EN 1164b9.B intr., jut out, project, in Hom. in a local sense, of headlands, towers, hills,ὅθ' ἀκρότατος πρόεχ' ἀκτή Od.12.11
, cf. 10.90;ἐπ' ἠϊόνας προὐχούσας 6.138
;πύργῳ ἐπὶ προὔχοντι Il.22.97
;ἐπὶ προὔχοντι μελάθρῳ Od.19.544
;ἀκτὴ προέχουσα ἐς τὸν πόντον Hdt.4.177
, cf. Th. 4.109,6.97;τὸ προὔχον τῆς ἐμβολῆς Id.2.76
: generally, project, c. gen.,προέχουσα κάρης εὐρεῖα καλύπτρη Call.Fr. 125
.II in running, to be the first, have the start, Il.23.325: c. gen., ἡμέρης ὁδῷ π. τῶν Περσέων keep ahead of them by a day's march, Hdt.4.120; προέχων τῶν ἄλλων [ ὁ ἵππος] getting before the rest, Id.9.22; τῇ κεφαλῇ π. beat by a head, in racing, X.Cyr.4.3.16: of Time, προεῖχε [ ἡ τριήρης] ἡμέρᾳ καὶ νυκτί started first by.., Th.3.49;π. εἴκοσιν ἔτεσιν Pl.Lg. 879c
: metaph., have the advantage of,τινὸς τῷ διπλασίῳ Antipho3.3.2
.2 of rank, c. gen., δήμου προὔχουσιν they are the first or chief of the people, h.Cer. 151; τοῦ Δωρικοῦ, τοῦ Ἰωνικοῦ [ γένεος], Hdt.1.56: abs., to be superior, Th.1.39, 3.82; to all that is eminent,Id.
3.84; οἱ προὔχοντες the chief men, Id.5.17; οἱ π. [ βίοι] the principal kinds of lives, Arist.EN 1095b18.3 surpass, excel, Th.7.66: freq. c. gen., τὸ Ἄργος π. ἅπασι τῶν ἐν τῇ.. χώρῃ in all things, Hdt.1.1, cf. 32; (lyr.);πολὺ προὔχουσα θεάων Call.Del. 218
;π. αὐτέων τοσοῦτον ὅσον.. Hdt.2.136
;πολλῷ π. Id.3.82
; π. δυνάμει, πλήθει καὶ ἐμπειρίᾳ, Th.1.18, 121;τοσοῦτον ἐκείνων μεγέθει π. Luc.Musc.Enc.1
: also π. τινὸς τιμήν to be preferred to him in honour, S.Ant. 208;π. ἔν τινος λαμπρότητι Th.6.16
;μικρὸν π. ἐν τοῖς μεγάλοις μᾶλλον ἢ πολὺ διαφέρειν ἐν τοῖς μικροῖς Isoc.10.5
;κατά τι Luc.Am.30
.b rarely c. acc. pers., X.An.3.2.19(nisi secl. [ ἡμᾶς]):—[voice] Pass., to be excelled,οὐθὲν π. ὑπὸ τοῦ Διός Plu.2.1038d
; to be in worse case, Ep.Rom.3.9.III impers., οὔ τι προέχει it is of no advantage, c. inf., Hdt.9.27. -
3 προέχω
προ-έχω,, (1) vorhaben, vorhalten, bes. zum Schutz; τὼ χεῖρε προέχων, die Hände vorhaltend; προὔχοντο ἑκάστοϑι ἐννέα ταυρους, sie hatten neun Stiere vor sich; πρὸ δὲ δούρατ' ἔχοντο, sie streckten die Speere vor sich hin; übertr., σὺ μὲν τάδ' ἂν προὔχοιο, vorschützen; voraushaben, τινός, vor einem; οὔποτ' ἔκ γ' ἐμοῠ τιμὴν προέξουσ' οἱ κακοὶ τῶν ἐνδίκων, Ehre vor den Gerechten voraushaben; auch von der Zeit: voraus, früher haben; fernhalten, dah. med. von sich fern halten; προὐσχόμην σε, ich hielt dich ab, ein Kind, das seine Notdurft noch nicht allein verrichten kann; vorwärtsbringen, fördern; οὔ τι προέχει, es bringt nicht weiter, hilft nichts; (2) intrans., hervorragen, hervortreten. Auch im Lauf der erste, vorderste sein, den Vorsprung haben; vom Range, δήμου προὔχουσιν, sie haben den Vorrang vor dem Volke, sind die Angesehensten im Volke; absolut, οἱ προὔχοντες, die Ersten, Angesehenen
См. также в других словарях:
προέχω — ΝΜΑ προὔχω Α 1. εξέχω προς τα εμπρός, προεξέχω («ἀκτὴ προέχουσα ἐς τὸν πόντον», Ηρόδ.) 2. μτφ. είμαι ανώτερος, υπερέχω («ἱστορέων δὲ εὕρισκε Λακεδαιμονίους καὶ Ἀθηναίους προέχοντας, τοὺς μὲν τοῡ Δωρικοῡ γένους, τοὺς δὲ τοῡ Ἰωνικοῡ», Ηρόδ.) 3. (το … Dictionary of Greek